زادگاه خطوط شکسته

نقشه‌ها یا منحنی هستند یا هندسی. این تعریفی بسیار ساده اما تا حد زیادی کمک کننده در ابتدای راه شناخت نقشه فرش‌هاست. این تقسیم‌بندی به ظاهر ساده اما کمک‌کننده نقطه آغازین خوبی برای درک بهتری از نقوش فرش‌ها بخصوص قالی‌های روستایی و عشایری است. 

اما این خطوط شکسته از کجا آمده است؟ در این مقاله بطور کلی با محل بافت قالی‌های هریس قلی‌زاده آشنا می‌شویم.

اگر نگوییم که روستای هریس زادگاه خطوط شکسته است بطور می‌توان گفت که این روستا به بهترین شکل این خطوط را در قالب نقشه‌هایی زیبا درآورده و به بهترین نحو آن را پرورش داده است. ارزش اینکار زمانی بیشتر نمایان می‌شود که به این موضوع توجه کنیم که روستاییان با تصورات و ابداعات ذهنی این خطوط را در قالب فرش در آورده‌اند و اصطلاحا آنها را ذهنی‌بافی کرده‌اند.

اینکه این خطوط شکسته از کجا وارد فرش هریس شده است نیازمند بحث‌های مجزاست اما این نفشه‌ها قرن‌هاست جای پای خود را در بازارهای بین‌المللی بخصوص آمریکا بازکرده و فرش هریس را محبوب آمریکایی‌ها کرده است. در ادامه کمی بیشتر در مورد هریس می‌خوانیم.

بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، شهرستان دارای دو بخش، شش دهستان و پنج نقطه شهری به نام‌های هریس، بخشایش، زرنق، کلوانق و خواجه می‌باشد. 

روستای بخشایش که در تقسیمات کشوری جزو شهرستان هریس محسوب می‌شود از مراکز مهم قالیبافی آذربایجان شرقی و کشور ایران محسوب می‌شود. نقشه‌های بخشایش شباهت زیادی به نقشه‌های هریس دارد و خطوط شکسته قالی بخشایش همواره پای ثابت حراجی‌های بزرگ و معتبر دنیاست.

مجموعه قلی‌زاده از سال 1369 اقدام به بازبافی قالی‌های بخشایش کرده و با استفاده از بهترین مواد اولیه از جمله پشم دستریس، رنگرزی گیاهی و چله‌هایی از نخ پنبه خالص این آثار را مجددا به دنیا معرفی کرد و سعی در حفظ این هنر اصیل ایرانی در این منطقه داشته است. آثار نوباف قلی‌زاده از آثار خوشنام و اصیل ایرانی در دنیا محسوب می‌شود.

تکمیل این فرش‌ها نیازمند دقت و حوصله بسیار زیاد در تمام مراحل تولید می‌باشد. این قالی‌ها با همان سبک سنتی در منازل بافندگان بخشایشی بافته می‌شود. تعهد مجموعه قلی‌زاده به حفظ اصول سنتی بافت قالی به حدی بوده است که حتی باوجود سهولت استفاده از دارهای فلزی اما به جهت حفظ اصول سنتی بافت فرش از دارهای چوبی برای بافت فرش استفاده می‌شود.

دقت در تولید فرش هریس با کیفیت نیازمند صرف زمان می‌باشد که مجموعه قلی‌زاده همواره سعی در اعتلای کیفیت فرش‌های هریس خود دارد. در ادامه روایتی کوتاه از سفر ما به بخشایش برای بررسی روند تولید فرش را می‌بینید.

برای دیدن ویدیوی قالیبافی در بخشایش کلیک کنید.